اختلال خواب در دانش آموزان را جدی بگیرید - وبلاگ پنجره

به گزارش وبلاگ پنجره، دکتر نرگس رحمانی، روانشناس کودک می گوید اختلال خواب بچه ها در طول شب دو علت دارد: اضطراب و تنظیم نبودن ساعت خواب بچه ها.

با آغاز سال تحصیلی تازه اغلب والدین گلایه می نمایند که فرزندشان با زود خوابیدن در شب و زود بیدار شدن در صبح مشکل دارد، اما یکی مؤثرترین روش ها برای حل این مشکل، تنظیم و پایبندی به زمان خواب زودهنگام است. خواب زودهنگام می تواند به طور قابل توجهی بر سلامت کودک شما ازنظر عاطفی، ذهنی و جسمی تأثیر بگذارد، اما اینکه چگونه می توانیم زود خوابیدن را برای کودکمان به یک عادت تبدیل کنیم، موضوعی است که درباره آن با دکتر نرگس رحمانی، روانشناس تربیتی و مدرس دانشگاه به مصاحبه پرداختیم.

مقدار خواب بچه ها 6 تا 10 سال

دکتر رحمانی می گوید: بچه ها شش تا 10 سال حدوداً به 7 تا 9 ساعت خواب باکیفیت احتیاج دارند، چون گاهی بچه ها در اثر اختلال خواب، اضطراب یا کابوس وسط خواب بیدار می شوند که این باعث کاهش کیفیت خواب می گردد، اما به طورکلی 7 تا 9 ساعت خواب می تواند برای تمرکز بچه ها در طول روز کافی باشد.

اهمیت خواب زودهنگام برای بچه ها

به گفته این روانشناس کودک، خواب زودهنگام ساعت زیستی بدن کودک را تنظیم می نماید: بدن همه انسان ها خیلی راحت شرطی می گردد؛ حتی زمان خواب انسان که از آن بانام ساعت زیستی بدن نام برده می گردد را می توان شرطی کرد. حتماً تجربه کردید که خود ما بزرگ سالان اغلب اوقات رأس یک ساعتی می خوابیم و روز تعطیل تصمیم می گیریم کمی بیشتر بخوابیم، اما می بینیم ناخودمطلع همان ساعتی از خواب بیدار می شویم که روز های غیر تعطیل بلند می شویم؛ این همان ساعت زیستی است که بدن را مطلع می نماید که چه ساعتی از خواب بیدار گردد.

او ادامه می دهد: عادت به زود خوابیدن در بچه ها نیز می تواند ساعت بیولوژیک بدن آن ها را تنظیم کند که این امر، با برنامه ریزی ساعت خواب بچه ها به وسیله والدین امکان پذیر خواهد بود.

خطرات کم خوابی یا بی خوابی در بچه ها

به گزارش CDC (مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها)، بچه ها و نوجوانانی که به مقدار کافی نمی خوابند در معرض خطر ابتلا به بسیاری از مسائل سلامتی ازجمله چاقی، دیابت نوع 2 و سلامت روان هستند. بعلاوه کم خوابی می تواند بر سیستم ایمنی بدن که با میکروب مبارزه می نماید و مانع بیمار شدن می گردد، تأثیر بگذارد.

علاوه بر این ها، کم خوابی یا بی خوابی خطرات دیگری دارد که دکتر رحمانی با اشاره به آن ها می گوید: کم خوابی به شدت در عملکرد روزانه بچه ها تأثیر می گذارد. اغلب دانش آموزانی که در طول روز و سر کلاس خواب آلودند و تمرکز و توجه کافی برای یادگیری دروس را ندارند، خواب کافی و باکیفیتی نداشته اند.

این استاد دانشگاه ادامه می دهد: بچه هایی که از خواب کافی برخوردار نیستند معمولاً در طول روز آرامش کافی ندارند، چون خواب شبانه بر روی عملکرد روزانه تأثیرگذار است و وقتی کودک در طول شب خواب باکیفیتی را تجربه نمی نماید در روز دچار پرخاشگری، بی حوصلگی و اختلال در یادگیری می گردد. تجربه این موارد به طورکلی منجر به این خواهد شد که کودک مرتباً احساس اضطراب کند، زیرا از عملکرد روتین زندگی عقب تر است.

راه چاره هایی برای اصلاح ساعت خواب بچه ها

به گفته رحمانی، اختلال خواب بچه ها در طول شب دو علت دارد: اضطراب و تنظیم نبودن ساعت خواب بچه ها.

رحمانی به منظور تنظیم ساعت خواب بچه ها می گوید: به عنوان والد قوانین خواب را برای کودکتان شرح دهید، چون کودک به طورکلی اگر به حال خودش رها گردد و زمان خواب مشخصی نداشته باشد، حتماً دوست دارد پا به پای بزرگ تر ها بنشیند. اغلب بچه ها احساس می نمایند با زود خوابیدن زمان را از دست می دهند و متوجه نمی شوند اطرافشان چه اتفاقی می افتد.

او ادامه می دهد: ضروری است والدین اولاً، ساعت خواب مشخصی را با توجه به شرایط مشخص نمایند تا کودک بداند که رأس فلان ساعت باید بخوابد؛ دوماً، والدین باید تنظیم ساعت خواب کودک را تدریجی انجام دهند. اگر کودک شما عادت داشته در تعطیلات تابستان ساعت 12- 1 بخوابد، شما نمی توانید از او انتظار داشته باشید که با آغاز مدارس رأس ساعت 10 بخوابد؛ دقت کنید تغییر ناگهانی در ساعت خواب به خودی خود می تواند منجر به ایجاد اضطراب در کودک گردد؛ بنابراین برای تنظیم ساعت خواب کودک بهتر است هر شب یک ربع زودتر او را به رختخواب ببرید تا به تدریج به زمان خواب ایده آل برسد.

با توجه به آغاز سال تحصیلی تازه یکی دیگر از راه چاره های مؤثر برای تنظیم ساعت خواب بچه ها، توجه به خواب روزانه بچه ها است: گاهی بچه ها بعد از تعطیل شدن از مدرسه، ساعت 4-5 بعدازظهر می خوابند و 7 شب بلند می شوند؛ طبیعتاً این روند در ساعت خواب شبانه تأثیرگذار است لذا بهتر است والدین به هر طریقی کودک را بیدار نگه دارند چراکه هرچقدر کودک در طول روز خسته تر گردد، شب زودتر و راحت تر می خوابد.

علاوه بر این ها، راه چاره های دیگری وجود دارد که در تنظیم خواب زودهنگام بچه ها تأثیرگذار است:

تلویزیون، کامپیوتر و تلفن همراه را حداقل یک ساعت قبل از زمان خواب از دسترس کودک خارج کنید.

اجازه ندهید کودکتان بعدازظهر و عصر نوشیدنی های حاوی کافئین مثل قهوه، چای، نوشیدنی های انرژی زا و بعضی نوشابه های گازدار را بنوشد.

درست قبل از رفتن به رختخواب با کودک بازی های تحرکی انجام ندهید، چون باعث افزایش انرژی کودک می گردد.

اجازه ندهید کودکتان برنامه های تلویزیونی یا فیلم های ترسناک را نزدیک به زمان خواب دیدن کند، زیرا دیدنی این فیلم ها می توانند در خواب کودک اختلال ایجاد کند.

اضطراب خواب کودک را جدی بگیرید

به گفته رحمانی، تمام شرایط ذکرشده برای تنظیم ساعت خواب مختص بچه های بود که ازنظر روانی در حالت طبیعی قرار دارند، اما گاهی کم خوابی و بی خوابی در بچه ها علل دیگری غیر از عادت به دیر خوابیدن دارد.

رحمانی می گوید: راه چاره های تنظیم ساعت خواب در بچه های که اضطراب خواب و ترس شبانه دارند، زمانی امکان پذیر است که والدین ابتدا اضطراب و ترس شبانه را به وسیله متخصص کودک درمان و سپس قوانین و شرایط خواب زودهنگام را اجرایی نمایند.

اضطراب در مدرسه در اختلال خواب تأثیرگذار است

گاهی بچه ها به علت آغاز مدارس دچار اضطراب شده و به تبع آن، دچار اختلال خواب می شوند؛ رحمانی دراین باره می گوید: تا زمانی که عملکرد کودک در طول روز و شب مختل نگردد، اضطراب مدرسه طبیعی است، چون به هرحال کودک قرار است شرایط تازهی را تجربه کند و با دوستان تازه، معلم تازه و درس های تازه آشنا گردد و همه این ها می تواند برای کودک اضطراب آور باشد، اما این نوع اضطراب با حرف زدن کودک درباره شرایط موجود به مرور کاهش می یابد.

او ادامه می دهد: والدین باید دقت نمایند گاهی اضطراب کودک ارتباطی با آغاز سال تحصیلی تازه ندارد بلکه گاهی کودک با اضطراب های قدیمی و حل نشده ای روبرو است که این اضطراب ها در یک شرایط زمانی خاص مثل آغاز سال تحصیلی تازه خودش را نشان می دهد.

دکتر رحمانی با تأکید بر توجه به نوع اضطراب در بچه ها می گوید: اضطراب غیرطبیعی در بچه ها نشانه هایی دارد که ارجاع به یک متخصص کودک را برای والدین شفاف و ضروری می نماید؛ این نشانه ها عبارت است از حالت تهوع، دل درد شدید، سرگیجه، گریه های زیاد، پایین آمدن آستانه تحمل، چسبندگی به والدین و... اگر این علائم در کودکی شدت گرفت و ادامه دار بود حتما باید به پزشک و سپس به روانشناس مراجعه گردد. اضطراب ریشه بسیاری از دیگر بیماری های روحی و روانی است و درمان به موقع آن می تواند آینده ای با سلامت بیشتر برای فرد رقم بزند.

بیشتر بخوانید

منبع : ایرنا

وبلاگ پنجره وب گردی وبگردی