خطر مرگبار در آزمایشگاه ، بیدار کردن عفونت های 400 هزار سال پیش - وبلاگ پنجره

به گزارش وبلاگ پنجره، خبرنگاران- دانشمندان در آزمایشگاه سابق تسلیحات زیستی در شهر نووسیبیرسک در سیبری قصد دارند عفونت هایی را بیدار نمایند که به مدت 400 هزار سال غیر فعال بوده اند.

به گزارش وبلاگ پنجره به نقل از سان، هدف تحقیق خطرناک در مرکز تحقیقات ویروس شناسی و فناوری زیستی دولتی Vector درک چگونگی تکامل ویروس ها است.

تیم روسی در حال آنالیز بقایای حیوانات عصر یخبندان مانند ماموت ها و کرگدن های پشمالو هستند که پیش تر در خشکی به سر می بردند. این تحقیقات اولین زنگ خطر و هشدار است، زیرا این باور وجود دارد که مطالعه لاشه های مرده حاوی ویروس های خفته بسیار خطرناک است و می تواند باعث سرایت بیماری به حیوانات زنده گردد. اجساد این موجودات تقریبا در دمای زیر صفر در منطقه یاکوتیا کاملا حفظ شده اند جایی که دما می تواند به به 55- درجه سانتی گراد کاهش یابد.

اینجا همان مکانی است که دانشمندان فرانسوی اخیرا یک ویروس زامبی که به مدت 50000 سال در زیر یک دریاچه یخ زده گرفتار شده بود را احیا کردند. دانشمندان از دانشگاه اکس مارسی در ماه نوامبر ویروسی را کشف کردند که گمان می رود قدیمی ترین ویروس زنده باشد.

اکنون Vector درصدد است تا آن کشف را به مرحله ای برساند که بتوان از آن بهره برداری مالی کرد. دانشمندان روس هم چنین امیدوارند ویروس های باستانی که اغلب با عنوان پالئو ویروس ها (مربوط به عصر غارنشینی) نیز شناخته می شوند و اغلب در حیوانات عصر یخبندان به دام افتاده اند را شناسایی نموده و احیا نمایند. با این وجود، کارشناسان نگرانی هایی را در خصوص امنیت تحقیقات Vector و اشتباهات احتمالی در مسیر آنالیز مطرح نموده اند.

در طول دو دهه اخیر مجموعه ای از رویداد ها باعث مجروح شدن افراد و حتی کشته شدن یک نفر در این مرکز شده است. دانشمندان در سراسر دنیا نگران هستند که هرگونه لغزش مشابه در حین انجام تحقیقات تازه بتواند باعث شروع یک پاندمی فاجعه بار دیگر در دنیا گردد.

آنان هشدار می دهند که ویروس های ماقبل تاریخ که روسیه اکنون در حال کار بر روی آن است و در حیوانات عصر یخبندان وجود دارند می توانند انسان ها را آلوده سازند. علیرغم بازرسی هر دو سال یکبار اجرا شده به وسیله سازمان دنیای بهداشت از تمام آزمایشگاه های دارای امنیت بالا که بر روی عوامل بیماری زا کار می نمایند، عدم اطمینان نسبت به آمادگی و هوشیاری Vector وجود دارد.

پروفسور ژان میشل کلاوری از مرکز ملی تحقیقات علمی دانشگاه اکس مارسی به نشریه تایمز می گوید:تحقیقات اجرا شده Vector بسیار خطرناک است. سیستم ایمنی ما هرگز با این نوع ویروس ها روبرو نشده است. بعضی از این ویروس ها می توانند 200 تا 400 هزار سال قدمت داشته باشند. من چندان مطمئن نیستم که در روند انجام تحقیقات همه چیز به روز شده باشد.

پس از ترسی که در سال 2019 میلادی در آن آزمایشگاه ایجاد شده، ایده نشت ویروس ها از این آزمایشگاه تسلیحات بیولوژیکی شوروی سابق چندان دور از فکر نیست. انفجار گاز و آتش سوزی متعاقب آن در Vector جایی که عفونی ترین ویروس های دنیا ذخیره می شوند در سپتامبر 2019 میلادی رخ داد. بر اثر وقوع آن انفجار یکی از کارکنان مرکز دچار سوختگی درجه سه شد. انفجار سبب شکسته شدن شیشه های ساختمان تحت حفاظت شدید شده بود.

عوامل بیماری های بسیار کشنده از جمله طاعون بوبونیک، سیاه زخم و ابولا در این مرکز تحقیقاتی نگهداری می شوند. هم چنین آن مرکز یکی از تنها دو مکان وجود بر روی سیاره زمین برای ذخیره عامل ایجاد بیماری آبله است.

نکته جالب توجه آن است که آن مرکز علیرغم خطر احتمالی اقداما آزمایشگاه برای مردم و ترس از آلودگی های بیولوژیکی، نگرانی ها را کم اهمیت دانست. Vector تاکید نموده بود که اصلا فعالیتی در ارتباط با مواد بیولوژیکی پیش از انفجار قدرتمند در آن مرکز در حال اجرا نبوده است.

این رخداد پس از حادثه دلخراش دیگری در ماه 2004 میلادی اتفاق افتاده بود جایی که پژوهشگری پس از خراش تصادفی با سوزن حاوی ویروس ابولا جان خود را از دست داده بود.

آنتونینا پرسنیاکوا 46 ساله در حال کار بر روی واکسن این بیماری بود که سوزن از دستکش دو لایه ای که در دست داشته عبور نموده بود. Vector پس از سپری شدن هفته ها از رخ دادن آن حادثه موضوع را به سازمان بهداشت دنیای گزارش داد تاخیری که باعث طرح انتقاداتی نسبت به آن مرکز شده بود. با این وجود، سازمان بهداشت دنیای در آخرین بازرسی خود از آن مرکز در سال 2019 میلادی هیچ علتی برای نگرانی قابل توجه پیدا ننموده بود.

بازرسان سازمان بهداشت دنیای قادر به آنالیز کار عملی دانشمندان آن مرکز نشده بودند، زیرا Vector به علت: تعمیرات برنامه ریزی شده بسته شده بود. معروفیت آن آزمایشگاه سلاح های زیستی باعث افزایش نگرانی ها در خصوص پژوهش های تازه آن شده است. در حالی که دنیا به غلبه بر مصیبت ناشی از ویروس کووید ادامه می دهد بسیاری معتقدند ویروس های باستانی بهتر است به حال خود رها شوند. فیلیپا لنتزوس کارشناس امنیت زیستی در کینگز کالج لندن می گوید حتی امن ترین امکانات نیز ممکن است دچار نقض مقررات و قوانین شوند.

او می گوید: هنوز با وجود اقدامات ایمن نیز ممکن است اشتباهات تصادفی رخ دهند.

مرکز Vector در سال 1974 میلادی به عنوان یک موسسه تحقیقاتی در محیط بسته با هدف پژوهش در خصوص واکسن ها و دفاع در برابر سلاح های باکتریولوژیکی و بیولوژیکی راه اندازی شد. در زمان اتحاد جماهیر شوروی این آزمایشگاه به علت علاقه ای که به آنالیز جنگ بیولوژیکی داشت معروفیت پیدا نموده بود.