تغذیه سالم در خدمت سلامت چشم ها...
به گزارش وبلاگ پنجره، به طور کلی برترین راه درمان و رفع کردن یک آسیب(از سلامتی گرفته تا اجتماعی، مالی و...) پیشگیری از آن است و در علم پزشکی هم این اصل در بسیاری موارد قابل اجرا می باشد. می توان از بروز خیلی از بیماری ها به روش های مختلف پیشگیری کرد. البته این درباره همه مسائل جسمی یا روانی صدق نمی کند، چون علم
تغذیه سالم در خدمت سلامت چشم ها...
نویسنده: آذین صحابی
به طور کلی برترین راه درمان و رفع کردن یک آسیب(از سلامتی گرفته تا اجتماعی، مالی و...) پیشگیری از آن است و در علم پزشکی هم این اصل در بسیاری موارد قابل اجرا می باشد. می توان از بروز خیلی از بیماری ها به روش های مختلف پیشگیری کرد. البته این درباره همه مسائل جسمی یا روانی صدق نمی نماید، چون علم پزشکی و عوامل انسانی از پیشگیری از ابتلا به تعداد زیادی از بیماری ها ناتوان می باشد. بحث سلامتی چشم ها موضوع بسیار مهمی است و راه های پیشگیری از ابتلا به بعضی از آنها یا کاهش ریسک بروز آنها هم یکی از دغدغه های متخصصان علم پزشکی است. در بین بیماری های بسیار زیادی که سلامتی چشم های ما را تهدید می نمایند، بعضی شایع تر هستند و درباره آنها زیاد شنیده و خوانده ایم. آب مروارید یا در اصطلاح پزشکان کاتاراکت و بیماری استحاله ماکولای وابسته به سن از اختلالات چشمی بسیار شایع هستند که خطر ابتلا به آنها با افزایش سن بیشتر خواهد شد. منظور از استحاله در این بیماری تحلیل رفتن است.
محققان علم تغذیه درباره این موضوع تحقیق می نمایند که آیا می توان با روش های تغذیه ای از بروز بیماری های چشمی به خصوص دو اختلال شایع بالا پیشگیری کرد و ریسک ابتلا به آنها را کاهش داد یا خیر. آنها در این باره به یافته های ارزشمند زیادی دست یافته اند و همچنان انجام پژوهش ها در این زمینه ادامه دارد.
بیماری های چشمی در ردیف بیماری های ناتوان نماینده...
بیماری های چشمی یکی از شایع ترین علل ناتوانی های دائمی در آمریکا هستند. در حدود 20 میلیون آمریکایی بالای 40 سال و پیرتر آب مروارید دارند و 10 میلیون نفر از افراد بالای 60 سال هم به استحاله ماکولای وابسته به سن (AMD) مبتلا می باشند. هرچه سن فرد بالاتر رود امکان بروز این دو بیماری هم بیشتر خواهد شد. چگونگی رژیم غذایی افراد و تغذیه سالم، در بروز هر دو تأثیراتی دارد.
آب مروارید چیست؟
وقتی پروتئین های موجود در عدسی چشم آسیب ببینند، فرد به کاتاراکت مبتلا خواهد شد. وجود این پروتئین هاست که عدسی چشم را شفاف نگه می دارد و در صورت صدمه تماشا این پروتئین ها عدسی مات یا کدر خواهد شد و این پدیده موجب می گردد که بیمار تار ببیند. بعضی بیماران از دید کم در شب یا دوبینی شکایت می نمایند. معمولاً جراحی و درآوردن عدسی صدمه دیده و کاشت یک عدسی مصنوعی به جای آن برای درمان این بیماری چشمی لازم است.استحاله ماکولای وابسته به سن(AMD)
این بیماری زمانی روی می دهد که سلول های روی ماکولای چشم بمیرند. ماکولا در مرکز شبکیه واقع شده و در حالت عادی وجود آن باعث می گردد که شخص اطراف را واضح ببیند. به عبارتی وجود ماکولای سالم موجب می گردد که فرد بتواند خطوط اطراف هر شیء را تشخیص دهد و بتواند چیزهای اطرافش را از هم متمایز کند و جزئیات و ریزه کاری های آنها را به راحتی مشاهده نماید. به علاوه این نقطه دید مرکزی طبیعی برای شما فراهم می سازد که برای خواندن، نوشتن و در کل انجام کارهایی که دقت چشمی بسیاری می خواهند لازم است. اگر شما بیماری باشید که ماکولای چشمش صدمه خورده، دیدتان دیگر واضح نیست و نمی توانید جزئیات اشیای دور و برتان را تشخیص دهید. AMD درمان قطعی ندارد، ولی تغذیه صحیح می تواند در پیشگیری از بروز آن مؤثر باشد.
پیشگیری از AMD ... چگونه؟
در واقع یک رژیم چشمی سالم است که ممکن است در کاهش ریسک ابتلا به AMD مؤثر واقع گردد. به گفته دانشمندان علم تغذیه، ویتامین هایB9, B12, B6, E, C یا همان اسیدفولیک یا فولات، کاروتنوئیدها، بتا-کاروتن، لوتئین، زئازانتین و بعلاوه اسیدهای چرب امگا-3 و روی با حفظ سلامتی چشم در ارتباط هستند. جنیفر نلسون، کارشناس ارشد تغذیه و دانشیار دانشکده علوم سلامتی در مینه سوتا می گوید:وجود مقادیر کافی اسید فولیک، ویتامین B6 و آنتی اکسیدان ها در رژیم غذایی معمول افراد در حفظ سلامتی چشم نقش مهمی دارد. مواد غذایی بسیاری در دسترس همه ما می باشد که مقادیر زیادی از عناصر گفته شده در بالا که در پیشگیری از بروز بیماری های چشمی می توانند مؤثر واقع شوند را به وفور در خود دارند. در صدر فهرست این خوراکی ها مطابق بسیاری از رژیم های سالم میوه ها و سبزی ها قرار دارند که منابع خوبی برای تأمین ویتامین های C و E هستند. از بین سبزی ها آنهایی که برگ های سبز تیره دارند(مانند اسفناج و کلم پیچ) می توانند منابع گیاهی خوبی برای تأمین لوتئین و ویتامین E مورد احتیاج باشند. مصرف میوه ها و سبزی های زرد و نارنجی(مانند پرتقال، نارنگی و هویج) که بتا- کاروتن و زئازانتین در خود دارند هم به حفظ سلامت چشم یاری می نماید.ماهی هایی چون سالمون، مکرل، ساردین، تون و ماهی سفید هم سرشار از اسیدهای چرب امگا-3 هستند که تأثیر مثبت آنها در پیشگیری از بروز بسیاری بیماری ها ثابت شده است. بیماری های چشمی هم از این نوع هستند. به علاوه وجود تخم مرغ، شیر، گوشت بره و گوشت گاو در رژیم سالم چشمی می تواند ماده معدنی روی را به قدر کافی به بدن شما برساند. شما می توانید با خوردن موز، گوشت مرغ، لوبیای خشک، ماهی، جگر و سیب زمینی از ویتامین B6 هم بهره مند شوید.
بسیاری از منابع غذایی گفته شده در بالا مانند مرکبات، غلات غنی شده، سبزی هایی که برگ سبز تیره دارند، جگر، قارچ، مغزها و نخودها سرشار از اسیدفولیک هستند.
غذاهایی که دوستدار AMD هستند...
اگر شما برنج سفید، نان سفید، پاستا و به طور کلی غذاهایی که کربوهیدرات های تصفیه شده دارند زیاد می خورید نادانسته به بالابردن ریسک ابتلا به استحاله ماکولای وابسته به سن یاری می کنید. اگر این بیماری زود تشخیص داده نگردد و برای جلوگیری از پیشرفت آن اقدامات لازم صورت نگیرد، می تواند فرد را نابینا کند. نان، برنج سفید و پاستا کربوهیدرات های ساده دارند که با خوردن آنها اندازه گلوکز یا قند خون به سرعت افزایش خواهد یافت. به جای این غذاها نان ها و پاستاهایی بخورید که کربوهیدرات های پیچیده دارند. بعلاوه برنج قهوه ای را به جای برنج سفید جایگزین کنید. مصرف مکمل ها هم خالی از فایده نیست...در کنار مصرف مرتب غذاهایی که در بالا گفته شد، مصرف مکمل ها هم یاری بزرگی است. پژوهشی که محققان انستیتوی ملی بیماری های چشم آمریکا در سال 2001 انجام دادند، نشان داد اگر AMD در مراحل میانه باشد خوردن دوزهای بالا از مکمل ویتامین E، بتا- کاروتن، روی و مس ممکن است از پیشرفت آن به مراحل بالاتر پیشگیری کند. بعلاوه تعیین شد کسی که AMD او در مراحل اولیه است یا فردی که اصلاً نشانه های این بیماری را ندارد از مصرف این مکمل ها فایده ای نخواهد برد.
خوردن مکمل ها از دیدگاه یک متخصص
دکتر نلسون درباره مصرف این مکمل ها به نکته مهمی اشاره می نماید:از آنجایی که دوز آنتی اکسیدان ها و روی موجود در این مکمل ها نسبتاً بالاست مشاوره با پزشک متخصص قبل از آغاز به مصرف آنها حتمی و ضروری می باشد، زیرا اوست که می تواند با شناختی که از شرایط جسمانی شما دارد تشخیص دهد که آیا اصلاً مجاز به خوردن آنها هستید یا خیر و در صورت امکان، به چه اندازه و از کدام مکمل ها باید بهره ببرید.مهم تر از همه اینکه به هیچ وجه نباید پس از خواندن اطلاعات کلی درباره تأثیر مکمل های بالا در پیشگیری از AMD، بی درنگ و سرخود سراغ آنها بروید. وقتی هم پزشک دوز روزانه تعیینی را تجویز می نماید، نباید بیشتر از آن دوز مکمل بخورید.
اگر بیش از حد مکمل بخورید...
او در ادامه نوعی از بیماری ها را مثال می زند که مصرف زیاده از حد مکمل ها می تواند ریسک ابتلا به آنها را افزایش دهد: مکمل هایی که محققان انستیتوی ملی بیماری های چشم از تأثیر احتمالی مثبت آنها بر حفظ سلامتی چشم سخن گفته اند، اندازه زیادی بتا-کاروتن در خود دارند که می تواند یکی از عوامل بالا برنده ریسک ابتلا به سرطان ریه در سیگاری ها باشد. این متخصص عقیده دارد که یک رژیم غذایی حاوی مقادیر زیادی سبزی های با برگ های سبز، ماهی و غلات غنی شده می تواند به بسیاری از افراد یاری کند بدون مصرف مکمل های فوق هم از بروز بیماری های چشمی به ویژه استحاله ماکولای وابسته به سن پیشگیری نمایند.منبع:نشریه ی دنیای تغذیه، شماره 99
/ع
منبع: راسخون