بیماری قارچ سیاه چیست و چگونه وارد بدن افراد می گردد؟ - وبلاگ پنجره

به گزارش وبلاگ پنجره، مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا و متخصص بیماری های عفونی با اشاره به علت بروز عفونت قارچ سیاه در کشور گفت: عفونت قارچی به دنبال مصرف کورتون یا دگزامتازون به وجود می آید که این روز ها این دو دارو به عنوان درمان انتخابی ضدالتهابی برای بیماران مبتلا به کرونا در سراسر دنیا استفاده می گردد.

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری، همزمان با گسترش بیماری کرونا در دنیا، در تعدادی از کشورها، بیماری های نادری نیز در حال شیوع هستند. یکی از این بیماری ها، بیماری قارچ سیاه می باشد که در بعضی از ایالات هندوستان، باعث مرگ تعدادی زیادی از مردم شده است. از آنجا که این بیماری از نوع تهاجمی می باشد، باید هرچه سریع تر توسط پزشکان تشخیص و درمان شود و در صورتی که دیر این کار انجام شود می تواند باعث نقص عضو و یا حتی مرگ افراد شود.

در این زمینه، متأسفانه با توجه به اعلام مسئولین، تعداد محدودی ابتلا به این بیماری در کشور مشاهده شده است. در این گزارش ضمن معرفی و روش درمان این بیماری، سعی خواهیم کرد به آنالیز دلایل ابتلای بیماران ایرانی به قارچ سیاه بپردازیم.

بیماری قارچ سیاه چیست و چگونه وارد بدن بیماران می شود؟

بیماری قارچ سیاه توسط گروهی از کپک ها به نام موکورمیستس ایجاد می شود که در سراسر محیط از جمله در خاک و گیاهان زندگی می نمایند. موکورمیستس در بسیاری از کشورها، از جمله در آمریکا، استرالیا و هند دیده شده است. نحوه انتقال قارچ سیاه می تواند در بیمارستان ها، توسط بیماران آسیب پذیر پیوندی، هنگامی که کپک ها روی ملحفه های بیمارستان قرار می گیرند، به وسیله سیستم های تهویه یا به وسیله چسب منتقل شوند.

با توجه به اعلام متخصصان، این نوع کپک ها معمولا به وسیله سینوس وارد بدن افراد می شوند و در آنجا رسوب می نمایند و می توانند به فضای سر بیمار راه پیدا نمایند و هنگامی که سیستم ایمنی بدن افراد نمی تواند آن ها را تحت کنترل درآورد، آن ها به پایه مغز حمله می نمایند و در آنجا یک مشکل واقعی به وجود می آورند که بسیار جدی است. البته بطور کلی، بدن قادر به دفع این آلودگی قارچی هست و تنها کسانی که دارای یک سیستم ایمنی بشدت ضعیف هستند، مثلا بیمارانی که پیوند عضو داشته اند یا بیماران سرطانی، احتمالا نمی توانند در برابر آن مقاومت نمایند.

علائم بیماری قارچ سیاه

علائم موکورمیستس به قسمتی از بدن که قارچ در آن رشد می نماید، بستگی دارد. از جمله علائم این عفونت قارچی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• تب
• سرفه
• سینه درد
• تنگی نفس
• تورم در یک سمت صورت
• سردرد
• گرفتگی سینوس
• ضایعات سیاه رنگ روی پل بینی یا درون دهان
• شکم درد
• حالت تهوع و استفراغ
• خونریزی گوارشی
• خون در مدفوع
• اسهال

اگر پوست آلوده شده باشد، بخش تحت تاثیر قرار گرفته می تواند تاول زده، قرمز، یا متورم دیده شود. همچنین، ممکن است این بخش سیاه رنگ شده یا گرما یا درد احساس شود. عفونت می تواند به وسیله خون به بخش های دیگر بدن گسترش یابد. این شرایط به نام موکورمایکوزیس منتشر شناخته می شود. زمانی که این اتفاق رخ می دهد، قارچ می تواند اندام هایی مانند طحال و قلب را تحت تاثیر قرار دهد. در موارد شدید، فرد ممکن است تغییراتی در شرایط روانی خود را تجربه نموده یا وارد کما شود. این شرایط حتی می تواند مرگبار باشد.

این بیماری چقدر خطرناک است؟

از آنجا که این عفونت از نوع تهاجمی می باشد، باید هرچه سریع تر از بین برود و بافت های مرده نیز برداشته شود. به همین دلیل گاه جراحان مجبور می شوند بینی، چشم یا حتی فک بیماران را بردارند تا جلوی رسیدن عفونت به مغز را بگیرند.

فردی که دچار بیماری قارچ سیاه شده است

بنا بر یافته های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده، نرخ متوسط مرگ و میر توسط این عفونت 54 درصد است. به همین دلیل افرادی که آلوده می شوند ممکن است ظرف چند روز جان خود را از دست بدهند. با این وجود این بیماری مسری نیست و هند نیز بطور معمول سالانه با ده ها مورد از این بیماری روبروست.

چرا مبتلایان کرونا در معرض خطر ابتلا به این عفونت قرار دارند؟

ابتلا به کرونا و دیگر شرایط محیطی باعث می شود تا در بدن یک پدیده مرموز فعال شود که به طوفان سیتوکین معروف است. در این شرایط، سیستم ایمنی بدن دچار اختلال می شود و در کنار حمله به سلول های عفونی، به سلول های سالم نیز حمله می نماید.

پزشکان برای کاهش حملات سیستم ایمنی، استروئید تجویز می نمایند. اما این کار باعث تضعیف قدرت دفاعی بدن و در مقابل افزایش سطح قند می شود و به این ترتیب محیط مناسبی برای رشد قارچ ها فراهم می آید. نکته دیگر اینکه، بیماران دیابتی که قند زیادی در خون دارند، بیشتر در معرض خطر هستند و نرخ ابتلا به دیابت در آن ها نیز بالاست. یکی از دلایل شیوع بالای این عفونت در هند این بوده که بعضی بیمارستان ها و پزشکان بیش از حد لازم استروئید تجویز نموده اند و بعضی بیماران نیز بدون مشاوره با پزشک، دارو های حاوی استروئید را در خانه مصرف نموده اند.

روش درمان بیماری قارچ سیاه

در صورت تشخیص موکورمایکوزیس، درمان باید بلافاصله با دارو های ضد قارچ تجویزی شروع شود. دارو رشد قارچ را متوقف نموده، آن را نابود می نماید و عفونت را کنترل می نماید. دارو های زیر ممکن است تجویز شوند:

• آمفوتریسین B
• ایزاوکونازول
• پوزاکونازول

این دارو ها به وسیله تزریق درون سیاهرگی وارد بدن شده یا به صورت قرص مصرف می شوند. پزشک ممکن است فرایند درمان را با دوز های بالا به وسیله تزریق درون سیاهرگی شروع کند تا زمانی که عفونت کنترل شود که این نوع درمان می تواند چند هفته طول بکشد. سپس، فرایند درمان به استفاده از قرص تغییر یابد. اگر بیماری دارای عوارض جانبی مشکل ساز مانند معده درد، سوزش سردل، یا دشواری در تنفسی است، باید به پزشک خود اطلاع دهد. وی ممکن است قادر به تغییر برنامه درمان بیمار باشد.

در موارد شدید، پزشک شما ممکن است عمل جراحی برای برداشتن بافت عفونی یا مرده را به منظور پیشگیری از گسترش قارچ توصیه کند. این ممکن است شامل برداشتن بخشی از بینی یا چشم بیمار شود که می تواند بر زیبایی فرد تاثیر بگذارد، اما برای درمان عفونتی تهدیدنماینده زندگی بسیار مهم است.

قارچ سیاه در ایران

طی روز های گذشته، خبر هایی در خصوص دیده شدن این بیماری در بین بیماران کرونایی ایران گزارش شده بود؛ در این زمینه مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا و متخصص بیماری های عفونی با اشاره به علت بروز عفونت قارچ سیاه در کشور گفت: عفونت قارچی به دنبال مصرف کورتون یا دگزامتازون به وجود می آید که این روز ها این دو دارو به عنوان درمان انتخابی ضدالتهابی برای بیماران مبتلا به کرونا در سراسر دنیا استفاده می شود.

او درباره عوارض این بیماری اضافه کرد: این بیماری، عارضه شایعی نیست و عوارض خاصی ندارد، اما اگر در سطح جامعه عفونت قارچی مهاجم فراگیر شود منجر به مرگ و میر خواهد شد مانند کشور هندوستان که این روز ها درگیر واریانت خطرناکی است و موارد ابتلا به بیماری کرونا در آن افزایش شدیدی داشته و از آنجایی که بی رویه، بی حساب و کتاب کورتون و دگزامتازون تجویز می نمایند، عفونت قارچی به وجود آمده است.

مردانی در پاسخ به این سوال که آیا موارد مبتلا به این عفونت در ایران مشاهده شده است یا خیر؟ توضیح داد: به صورت رسمی موردی اعلام نشده، اما موارد تکی بوده که بیمار کرونایی بهبود پیدا نموده، ولی به دلیل مصرف کورتون و دگزامتازون به عفونت قارچی یا هوی مایکوزین مبتلا شده است که در بیمارستان لقمان تهران بستری و با درمان مناسب ضدقارچی مرخص شد.

این متخصص بیماری های عفونی ضمن توصیه ای به مردم گفت: اصلا جای نگرانی وجود ندارد، چون این بیماری در ایران فراگیر نیست فقط مردم توجه داشته باشند از مصرف خودسرانه دگزامتازون خودداری نمایند و تنها با دستور پزشک آن را مصرف نمایند.

مردانی طی هشداری به پزشکان بیان نمود: به پزشکان توصیه می کنم اگر به بیمار خود مصرف طولانی کورتون یا دگزامتازون تجویز می نمایند، حتما او را تحت نظر قرار دهند تا به محض مشاهده نشانه های ابتلا به عفونت قارچی درمان مناسب ضدقارچی را شروع نمایند.